انواع مختلف کمک فنر و کاربردهای آن

کمک فنر جزو قطعات بسیار مهم در هر خودرویی محسوب می‌شود که در زیر مجموعه سیستم تعلیق خودرو قرار دارد. انواع مختلف کمک فنر در اندازه و اشکال گوناگون طراحی می‌شوند که در نزدیک چرخ وجود دارند. وظیفه اصلی این قطعه در خودرو این است که ارتعاشات ناشی از حرکت خودرو را کاهش دهد و هنگام حرکت روی ناهمواری‌ها، ضربات و لرزش‌های وارد شده به خودرو را تا حد زیادی کاهش دهد.

 آشنایی با کمک فنر

با توجه به اینکه کمک فنر در سیستم تعلیق خودرو وظیفه بسیار مهمی را بر عهده دارد و ضربات و لرزش‌های وارد شده به خودرو را کاهش می‌دهد، پس به‌عنوان مهم‌ترین قطعات شناخته شده‌اند؛ همچنین روی سلامت خود را هم بسیار تأثیرگذار است.

کمک فنر از دو سر تشکیل شده است که یکی از آن‌ها به اتاق یا شاسی خودرو و قسمت دیگر به قطعه متحرک سیستم تعلیق مانند پوسته اکسل وصل می‌شود. هنگامی که خودرو روی سطوح ناهموار حرکت می‌کند، وضعیت فنرها دچار تغییر می‌شود و در اثر برخورد با ناهمواری‌ها طول آن افزایش یا کاهش پیدا می‌کند. هدف از خرید کمک فنر برای خودرو، این است که نوسانات به طور کامل از بین برود.

 وظیفه و کاربرد کمک فنر چیست؟

کمک فنر در اثر فشار یا کششی که روی قطعات متصل شده به آن وارد می‌کند، نوسانات و لرزش‌های جاده روی بدنه خودرو را از بین می‌برد. با توجه به اینکه کمک فنر در نزدیک چرخ‌ها قرار گرفته است، باید بتواند نوسانات موجود را میزان کند.

با توجه به اینکه کمک فنر باعث حفظ تعادل و پایداری خودرو در شرایط مختلف می‌شود، در نتیجه از بروز حوادث در جاده‌ها تا حد زیادی پیشگیری می‌کند. به‌عنوان مثال هنگامی که تمام لوازم یدکی تیبا سالم باشد؛ ولی کمک فنر در خودرو وجود نداشته باشد، هنگام عبور روی سطوح ناهموار ضربات به بدنه و سرنشینان منتقل می‌شود که بسیار آزار دهنده است.

در این صورت آرامش سرنشینان را به طور کامل از بین برده و حتی باعث ایجاد مشکلات جدی در خودرو می‌شود؛ چون زیرا وجود کمک فنر هنگام برخورد با سرعت‌گیرها، تعادل خودرو را از بین می‌برد و از مسیر اصلی منحرف می‌شود. در حالت کلی وظایف و کاربرد انواع مختلف کمک فنر را در دسته‌های مختلف قرار می‌دهند که عبارت است از:

• کاهش نوسانات چرخ هنگام رانندگی روی سطوح ناهموار و برقراری تعادل بین چرخ‌ها و زمین
• حفاظت از قطعات خودرو و سایر اجزای آن در مقابل ضرباتی که از سطح زمین به خودرو منتقل می‌شود.
• حفظ تعادل خودرو هنگام حرکت در مسیرهای پرپیچ و خم
• افزایش آسایش و امنیت سرنشینان هنگام کاهش ارتعاشات و نوسانات وارد شده به بدنه
• پیشگیری از حرکت ناخواسته خودرو در زمان ترمز گرفتن یا شتاب‌گیری

 نحوه عملکرد کمک فنر در خودرو

چرخ‌های خودرو در طول مسیر در تماس با جاده هستند و در صورتی که شما روی جاده‌های ناهموار حرکت می‌کنید که دست‌اندازهای متعدد دارد، ارتعاشاتی را در خودرو ایجاد می‌کند که باعث می‌شود فنر خودرو فشار کشش زیادی را تحمل کند. در نهایت فنر این فشار را به توپی‌های سر کمک فنر منتقل می‌کند و این قطعات نیز آن را به پیستون داخل کمک فنر ارسال خواهد کرد.

زمانی که پیستون در درون محفظه‌ای که دارای سیال مخصوص است حرکت می‌کند، سیال فشرده می‌شود. اما سیال تراکم پذیر نیست؛ در نتیجه پیستون مقاومت زیادی را تحمل می‌کند و برای اینکه این مقاومت کاهش یابد، سیال با استفاده از سوپاپ‌های ریز پیستون به سمت دیگر محفظه حرکت می‌کند. این حرکت منجر می‌شود قسمت عمده فشار به گرما تبدیل شود. در نتیجه تمامی این اقدامات باعث می‌شود که ضربات وارد شده بر بدنه و سرنشینان خودرو تا حد زیادی کاهش یابد.

 انواع کمک فنر

با توجه به وزن خودرو، ابعاد خودرو و شرایطی که برای خودرو تعیین شده است، انواع مختلف کمک فنر را تولید کرده‌اند که هر کدام از آن‌ها با توجه به شرایط خودرو دارای تنظیمات مشخصی نیز هستند. مثلاً در خودروهای باری؛ مانند وانت‌ها که وزن زیادی را تحمل می‌کنند، کمک فنر را سفت تنظیم می‌کنند. اما در خودروهای کوچک مانند تیبا فنر را نرم‌تر قرار می‌دهند تا به سرنشینان نوسانات کمتری منتقل شود. پس شما باید با توجه به عوامل مختلف بهترین کمک فنر را برای خودرو خود انتخاب کنید. انواع مختلف کمک فنر عبارت است از:

 کمک فنر تلسکوپی

کمک فنر تلسکوپی مدلی از کمک‌فنرهای روغنی محسوب می‌شود که هنگام خروج روغن از پیستون، روغن را از سوراخ‌های بزرگ‌تر خارج می‌کند و در این صورت مقاومت کمتر است. اما هنگامی که کمک فنر باز می‌شود، روغن از سوراخ کوچک‌تری رد می‌شود که در این شرایط مقاومت افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل جمع‌شدن کمک فنر به آسانی رخ می‌دهد؛ اما هنگام باز شدن مقاومت زیادی را نشان می‌دهد تا بتواند نوسانات را کنترل کند.

 کمک فنر اهرمی

کمک فنر اهرمی با استفاده از یک اهرم به درون سیلندر فشار وارد می‌کند. در این صورت پیستون به یک بخش و روغن به بخش مخالف حرکت می‌کنند. هنگامی که فنر جمع شده باشد، روغن از درون مجراهای بزرگ عبور می‌کند و هنگام باز شدن فنر روغن از مجراهای کوچک رد می‌شود.

 کمک فنر روغنی

در این مدل کمک فنرها یک پیستون درون سیال که روغن است حرکت می‌کند. هنگامی که نیرویی به کمک فنر وارد شود، پیستون سعی می‌کند از لایه‌های روغن عبور کند و از سوراخ‌های روی پیستون به قسمت دیگر جریان پیدا می‌کند. با توجه به اینکه عبور روغن از سوراخ‌ها سخت صورت می‌گیرد، پیستون در برابر حرکت خود مقاومت خواهد داشت که این اقدام باعث میرا شدن نوسانات خودرو خواهد شد.

 کمک فنرهای قابل تنظیم

در این مدل کمک فنرها ضریب میرایی به‌خوبی قابلیت تنظیم دارد؛ به این صورت که شما می‌توانید ضریب میرایی و ثابت فنر را تنظیم کنید تا در شرایط مختلف واکنش‌های خاصی را از خود نشان دهد. در کمک فنرهای قابل تنظیم سنسورهایی وجود دارد که در شرایط مختلف شتاب، سرعت و نیروهای وارده را دریافت می‌کند و بعد از پردازش‌هایی که صورت می‌گیرد، سوپاپ‌های ورودی و خروجی باز و بسته می‌شوند و آن‌ها را به‌خوبی کنترل می‌کند.

 کمک فنر هیدرواستاتیکی

در کمک فنرهای هیدرواستاتیکی به جای روغن از گاز نیتروژن یا سایر گازهای دیگر استفاده می‌شود. هنگامی که ضربه‌ای به کمک فنر وارد شود، این گازها از ایجاد حباب پیشگیری می‌کنند و در نتیجه هنگام باز و بسته شدن فنر عملکرد بهتری را شاهد خواهید بود.

 کمک فنر بادی

کمک فنر بادی جزو انواع مختلف کمک فنر است که در آن یک محفظه هوای فشرده آب‌بندی شده مشاهده می‌شود که هوای فشرده آن با استفاده از یک کمپرسور تأمین خواهد شد. برای اینکه فشار هوای درون سیلندر کنترل شود، سوپاپ‌های کنترل ورودی و خروجی هم قرار داده شده‌اند.

 نشانه‌های خراب شدن کمک فنر

هرگونه خرابی که در انواع مختلف کمک فنر رخ می‌دهد را باید کاملاً مد نظر داشته باشید و در کمترین زمان ممکن برای برطرف کردن آن اقدامات لازم را انجام دهید. هنگامی که این قطعه در خودرو خراب می‌شود، نشانه‌های خاصی را از خود نشان می‌دهد که برخی از مهم‌ترین نشانه‌های آن عبارت است از:

• زمانی که کمک فنر خراب شده باشد، خودرو هنگام برخورد با سرعت‌گیر و دست‌انداز حرکات غیر عادی از خود نشان می‌دهد. همچنین زمان ترمزگیری می‌توانید شاهد حالت شیرجه زنی در خودرو باشید.
• یکی دیگر از نشانه‌های خرابی کمک فنر، این است که خودرو لرزش پیدا می‌کند. با توجه به اینکه کمک فنر نقش مهمی در سیستم تعلیق بر عهده دارد، هنگامی که خراب شود لرزش ناپایداری را در خودرو ایجاد می‌کند که معمولاً در پیچ‌ها بیشتر این لرزش‌ها را احساس می‌کنید که کنترل خودرو از دست شما خارج می‌شود.
• زمانی که خودروی شما هیچ مشکلی ندارد، هنگام رها کردن فرمان در یک مسیر صاف حرکت می‌کند. اما زمانی که دائماً خودرو به یک قسمت خاص کشیده می‌شود، می‌تواند نشان دهنده خرابی کمک فنر باشد.
• زمانی که کمک فنر در خودروی شما خراب شده باشد، صداهای غیر عادی را می‌شنوید. معمولاً هنگام عبور از دست‌انداز در سیستم تعلیق خودروی خودرو صدای تقه مانند می‌شنوید که به دلیل شل شدن پیچ نگهدارنده کمک فنر این صداها شنیده می‌شود.
• یکی از ساده‌ترین نشانه‌های خرابی انواع مختلف کمک فنر، این است که نشت روغن را مشاهده می‌کنید و جزو بارزترین نشانه‌ها است که به‌راحتی می‌توانید تشخیص دهید کمک فنر دچار مشکل شده است.
• وزن اتاق خودرو بر روی کمک فنر قرار دارد، در صورتی که این قطعات خراب شده باشند فاصله خودرو از زمین کاهش پیدا می‌کند. هنگامی که به کمک فنرهای جلو دچار مشکل شده باشند، بیشتر شاهد کاهش فاصله خودرو از زمین می‌شوید.
• در حالت عادی هر چهار عدد لاستیک در خودرو باید به طور یکسان ساییده شوند؛ اما در صورتی که یکی از لاستیک‌ها به طور غیر عادی ساییده شده باشد، نشان دهنده آن است که کمک فنر در آن قسمت دچار مشکل شده است.

ممکن است هنگام حرکت روی ناهمواری‌ها چرخ‌ها به سمت بالا و پایین حرکت کنند که این عامل نیز نشان دهنده خرابی کمک فنر است.

 عمر معمول کمک فنر چقدر است؟

طول عمر معمول کمک فنر به عوامل زیادی بستگی دارد؛ اما تقریباً دوام آن‌ها ۴ تا ۵ سال است. معمولاً حرکت خودرو در جاده‌های ناهموار که پر از دست‌انداز است یا شرایط رانندگی سخت است، باعث می‌شود که طول عمر معمول کمک فنر کاهش پیدا کند. در صورتی که با احتیاط و روی جاده‌های هموار حرکت کنید، طول عمر کمک فنر بیشتر از ۵ سال خواهد بود.

 نکات مهم در افزایش طول عمر کمک فنر

انواع مختلف کمک فنر، نقش مهمی را در سیستم تعلیق خودرو بر عهده دارند و باید به‌خوبی از آن‌ها نگهداری کنید تا بتوانید طول عمر آن‌ها را افزایش دهید. برخی از نکات مهم در این زمینه عبارت است از:

 کنترل و تنظیم قسمت جلوبندی

هنگامی که سیستم جلوبندی ماشین خراب شده باشد، فشاری را به کمک فنر وارد می‌کند و در نتیجه طول عمر آن را کاهش می‌دهد. سیستم جلوبندی از قسمت‌های مهم خودرو است که باعث تعادل و ثبات خودرو می‌شود و به عملکرد صحیح کمک فنرها هم کمک می‌کند؛ به همین دلیل توصیه می‌شود که به‌صورت دوره‌ای سیستم جلوبندی را کنترل و تنظیم کنید.

 بررسی لاستیک‌ها

هنگامی که لاستیک‌ها ساییده می‌شوند یا متوازن نیستند، به‌سلامت کمک فنر آسیب وارد می‌کند و طول عمر آن را کاهش می‌دهد. به همین دلیل در دوره‌های زمانی خاص سلامت لاستیک‌ها را مورد بررسی قرار دهید و در صورتی که ساییده شده باشند، آن‌ها را تعویض کنید.

 رانندگی با احتیاط

رانندگی بر اساس اصول و با احتیاط بالا می‌تواند روی افزایش طول عمر کمک فنر تأثیرگذار باشد. توصیه می‌کنیم از برخورد با دست اندازها، چاله‌ها، پستی و بلندی‌ها پیشگیری کنید و با احتیاط و توجه به شرایط در جاده حرکت داشته باشید.

 سخن پایانی

با توجه به مطالبی که در این مقاله ذکر شد، وجود کمک فنر در سیستم تعلیق خودرو اهمیت بسیار زیادی دارد؛ به همین دلیل شما عزیزان با تهیه پک جلوبندی از مجموعه رویین قطعه پارس می‌توانید انواع مختلف کمک فنر را باکیفیت بالا خریداری کرده و با توجه به نوع خودروی خود بهترین مورد را انتخاب کنید.

 سؤالات متداول

چگونه می‌توان بهترین کمک فنر را خریداری کرد؟

شما می‌توانید در مجموعه رویین قطعه پاریس بهترین کمک فنرها را سفارش دهید.

کمک فنر چگونه از آسیب به خودرو پیشگیری می‌کند؟

این قطعه با کاهش نوسانات و ضربات وارد بر خودرو از هرگونه آسیب به بدنه پیشگیری می‌کند.

آیا برای خودروهای مختلف باید کمک فنر خاصی را تهیه کرد؟

بله شما باید با توجه به شرایط خودروی خود، باید کمک فنر خاصی را تهیه کرده و آن را تنظیم کنید.