بوش
دسته موتور چیست؟ در میان اجزای مختلف یک خودرو، موتور نقش قلب تپنده آن را ایفا می‌کند. این قطعه قدرتمند دائما در حال تولید نیرو و حرکت است و لرزش‌هایی را به وجود می‌آورد که می‌تواند به بخش‌های دیگر خودرو آسیب برساند. دسته موتور وظیفه مهم مهار این لرزش‌ها و سر جای نگه‌داشتن موتور را بر عهده دارد. این قطعه جز پرمصرف ترین لوازم یدکی خودروهاست. پراید یکی از محبوب‌ترین خودروهای ایرانی است که به دلیل قیمت مناسب و مصرف سوخت کم، مورد استقبال بسیاری از افراد قرار گرفته است. لوازم یدکی پراید نیز به وفور در بازار یافت می‌شود و به راحتی می‌توان قطعات مورد نیاز این خودرو را تهیه کرد.
آشنایی با دسته موتور
در پاسخ دقیق‌تر به سوال دسته موتور چیست باید بگوییم که دسته موتور (Engine Mount) که با نام‌های پایه موتور یا لرزه‌گیر موتور نیز شناخته می‌شود، قطعه‌ای است که موتور را به شاسی خودرو متصل می‌کند. این اتصال وظایف مهمی را به عهده دارد:
- جلوگیری از لرزش و تکان‌خوردن موتور: موتور در حین کار به‌طور مداوم در حال لرزش و تولید صدا است. دسته موتور این لرزش‌ها را جذب می‌کند و از انتقال آنها به اتاق خودرو و سایر بخش‌ها جلوگیری می‌نماید.
- ثابت نگه‌داشتن موتور در جای خود: در هنگام شتاب‌گیری، ترمزگیری و پیچیدن، موتور به جلو، عقب یا طرفین خودرو حرکت می‌کند. دسته موتور مانع از حرکت بیش از حد موتور و حفظ تعادل آن می‌شود.
- کاهش صدا: لرزش موتور می‌تواند منجر به ایجاد سروصدای آزاردهنده در کابین خودرو شود. دسته موتور با جذب این لرزش‌ها به کاهش صدای موتور نیز کمک می‌کند.
اجزای دسته موتور
پس از پاسخ به سوال دسته موتور چیست اکنون زمان آن رسیده که این قطعه را به طور دقیق‌تر بررسی کنیم و با اجزای آن آشنا شویم. یک دسته موتور به‌طورکلی از اجزای زیر تشکیل شده است:
- بوش: بوش، قطعه‌ای لاستیکی یا فلزی است که در مرکز دسته موتور قرار دارد و وظیفه‌ی اصلی جذب لرزش‌ها را بر عهده دارد.
- محفظه: محفظه، پوسته‌ای فلزی است که بوش را در خود جای می‌دهد و به شاسی و موتور خودرو متصل می‌شود.
- پیچ‌ومهره: پیچ و مهره‌ها برای اتصال دسته موتور به شاسی و موتور خودرو استفاده می‌شوند.
انواع دسته موتور کدام‌اند؟
حال که دانستیم دسته موتور چیست و چه اجزایی دارد بهتر است با انواع مختلف آن نیز آشنا شویم. دسته موتورها در انواع مختلفی موجود هستند که رایج‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- هیدرولیکی: این نوع دسته موتور از یک مایع هیدرولیکی برای جذب لرزش‌ها استفاده می‌کند. دسته موتورهای هیدرولیکی به‌طور معمول نرم‌تر از سایر انواع هستند و لرزش‌های بیشتری را جذب می‌کنند.
- لاستیکی: این نوع دسته موتور از یک بوش لاستیکی برای جذب لرزش‌ها استفاده می‌کند. دسته موتورهای لاستیکی رایج‌ترین نوع هستند و قیمت مناسب‌تری نسبت به سایر انواع دارند.
- فلزی: این نوع دسته موتور از یک بوش فلزی جهت جذب لرزش‌ها بهره می‌برد. دسته موتورهای فلزی سفت‌تر از سایر انواع هستند و لرزش‌های کمتری را جذب می‌کنند.
نشانه‌های خرابی دسته موتور
دسته موتور یک قطعه حیاتی در خودرو است خرابی این قطعه می‌تواند عواقب خطرناکی به دنبال داشته باشد، به همین دلیل ضروری است که به‌طور مرتب وضعیت آن را بررسی کرده و در صورت مشاهده هر گونه علائم خرابی، نسبت به تعویض آن اقدام کنید. در ادامه برخی از نشانه‌های خرابی دسته موتور را ذکر می‌کنیم تا در صورت مشاهده سریعا برای رفع آن اقدام کنید:
لرزش بیش از حد موتور
اولین و بارزترین علامت خرابی دسته موتور، لرزش بیش از حد موتور، به‌خصوص در دور پایین است. این لرزش‌ها ممکن است در فرمان، صندلی‌ها و حتی کف خودرو نیز احساس شوند. لرزش ناشی از خرابی دسته موتور می‌تواند در حالت‌های مختلف رانندگی مانند شتاب‌گیری، ترمزگیری، دور آرام یا حرکت در جاده‌های ناهموار تشدید شود.
صدای تق‌تق یا ضربه
خرابی دسته موتور می‌تواند منجر به ایجاد صداهای تق‌تق یا ضربه در هنگام شتاب‌گیری، ترمزگیری یا عبور از ناهمواری‌ها شود. این صداها به دلیل حرکت بیش از حد موتور و برخورد آن به اجزای دیگر خودرو ایجاد می‌شوند.
کج‌شدن یا پایین آمدن موتور
در صورت خرابی شدید دسته موتور، ممکن است موتور خودرو کج شده یا پایین بیاید. این امر می‌تواند به سایر اجزای موتور و خودرو آسیب برساند و همچنین باعث ناپایداری خودرو در هنگام رانندگی گردد.
سخت‌شدن دنده
خرابی دسته موتور می‌تواند باعث لرزش گیربکس و سخت‌شدن دنده‌ها شود. این امر به دلیل انتقال لرزش‌های موتور به گیربکس و اختلال در عملکرد آن است.
نشتی روغن یا مایع هیدرولیکی
در صورت خرابی دسته موتور هیدرولیکی، ممکن است روغن یا مایع هیدرولیکی از آن نشت کند. این نشتی به‌راحتی قابل‌مشاهده است و می‌تواند لکه‌هایی را روی زمین یا زیر خودرو ایجاد کند.
علاوه بر موارد فوق، علائم دیگری نیز می‌توانند نشان‌دهنده خرابی دسته موتور باشند، از جمله:
- کاهش شتاب خودرو
- افزایش مصرف سوخت
- بوی سوختگی در کابین خودرو
- استهلاک سریع‌تر قطعات جلوبندی
دلایل خرابی دسته موتور
دسته موتور به‌مرورزمان و بر اثر عوامل مختلفی ممکن است خراب شود. برخی از شایع‌ترین دلایل خرابی دسته موتور عبارت‌اند از:
- فرسودگی: با گذشت زمان و طی‌شدن مسافت، قطعات لاستیکی و فلزی دسته موتور به‌تدریج فرسوده می‌شوند. این فرسودگی باعث کاهش خاصیت ارتجاعی بوش‌ها و افزایش لرزش‌ها می‌شود.
- ضربه: واردشدن ضربه به موتور خودرو، به‌عنوان‌مثال در اثر تصادف یا برخورد با دست‌انداز، می‌تواند به این قطعه آسیب برساند و آن را از بین ببرد.
- رانندگی خشن: رانندگی خشن، به‌خصوص شتاب‌گیری و ترمزگیری ناگهانی، فشار زیادی به دسته موتور وارد می‌کند و می‌تواند عمر آن را کوتاه کند.
- استفاده از قطعات غیرمعتبر: استفاده از قطعات یدکی غیرمعتبر و بی‌کیفیت برای تعویض دسته موتور می‌تواند به‌سرعت منجر به خرابی آن شود. بسیار مهم است که این قطعات را از فروشگاه‌های معتبر نظیر رویین قطعه پارس تهیه نمایید.
- مشکلات موتور: برخی از مشکلات موتور، مانند ناهمواری در کارکرد یا افزایش دور موتور، می‌توانند فشار اضافی به دسته موتور وارد کرده و به آن آسیب برسانند.
- شرایط آب‌وهوایی: شرایط آب‌وهوایی نامناسب، مانند سرما و گرما شدید، می‌تواند باعث فرسودگی زودتر قطعات لاستیکی دسته موتور شود.
- افزایش سن خودرو: با افزایش سن خودرو، قطعات مختلف آن، از جمله دسته موتور، به‌طور طبیعی فرسوده می‌شوند و نیاز به تعویض پیدا می‌کنند.
نکته: عوامل دیگری نیز می‌توانند در خرابی دسته موتور نقش داشته باشند، مانند نشت روغن، پارگی تسمه تایم و یا مشکلات مربوط به سیستم تعلیق.
پیشگیری از خرابی دسته موتور
با انجام اقدامات زیر می‌توانید از خرابی زودهنگام دسته موتور جلوگیری کنید:
- رانندگی بااحتیاط: از رانندگی خشن، شتاب‌گیری و ترمزگیری ناگهانی بپرهیزید.
- استفاده از قطعات یدکی معتبر: همیشه از قطعات یدکی و دسته‌موتورهای باکیفیت و معتبر استفاده کنید.
- بررسی دوره‌ای دسته موتور: به‌طور مرتب، مطابق با برنامه‌ی نگهداری خودرو، وضعیت دسته موتور را توسط یک مکانیک ماهر بررسی کنید.
- رفع مشکلات موتور: در صورت مشاهده هر گونه مشکل در عملکرد موتور، سریعا نسبت به رفع آن اقدام کنید.
میانگین طول عمر دسته موتور چقدر است؟
میانگین طول عمر دسته موتور به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع خودرو: دسته موتورهای خودروهای سنگین‌تر و پرقدرت‌تر معمولا عمر کوتاه‌تری نسبت به دسته موتورهای خودروهای سبک‌تر دارند.
- شرایط رانندگی: رانندگی در شرایط سخت و پر چالش، مانند رانندگی در ترافیک سنگین یا رانندگی در جاده‌های ناهموار، می‌تواند عمر دسته موتور را کوتاه کند.
- کیفیت قطعه: استفاده از دسته موتورهای باکیفیت و معتبر می‌تواند عمر آن را به‌طور قابل‌توجهی افزایش دهد.
- نحوه نگهداری: بررسی دوره‌ای و مراقبت از دسته موتور می‌تواند به افزایش عمر آن کمک کند.
به‌طورکلی، میانگین طول عمر دسته موتور بین ۸۰ هزار تا ۲۰۰ هزار کیلومتر است. بااین‌حال، این عدد می‌تواند در شرایط مختلف کمتر یا بیشتر باشد.
علت اهمیت دسته موتور چیست؟
دسته موتور یک قطعه حیاتی در خودرو است که وظایف مهمی را به عهده دارد. خرابی این قطعه می‌تواند عواقب خطرناکی به دنبال داشته باشد، از جمله:
- آسیب به موتور و سایر اجزای خودرو: لرزش‌های شدید ناشی از خرابی دسته موتور می‌تواند به موتور، گیربکس، سیستم تعلیق و سایر اجزای خودرو آسیب برساند.
- کاهش ایمنی: خرابی دسته موتور می‌تواند منجر به ناپایداری خودرو در هنگام رانندگی و افزایش خطر تصادف شود.
- کاهش آسایش رانندگی: لرزش و صدای بیش از حد ناشی از خرابی دسته موتور می‌تواند رانندگی را برای سرنشینان خودرو ناخوشایند و آزاردهنده کند.
نتیجه‌گیری
دسته موتور چیست؟ دسته موتور یک قطعه مهم در خودرو است که نقش اساسی در حفظ تعادل، پایداری و آسایش رانندگی ایفا می‌کند. باتوجه‌به وظایف مهم این قطعه، ضروری است که به‌طور مرتب وضعیت آن را بررسی کرده و در صورت مشاهده هر گونه علائم خرابی، نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
سوالات متداول
چه زمانی باید دسته موتور را تعویض کرد؟
اگر هر یک از علائم خرابی دسته موتور را مشاهده کردید، باید دراسرع‌وقت نسبت به تعویض آن اقدام کنید. همچنین، توصیه می‌شود که دسته موتور را به‌طور مرتب، مطابق با برنامه‌ی نگهداری خودرو، توسط یک مکانیک ماهر بررسی کنید.
هزینه تعویض دسته موتور چقدر است؟
هزینه تعویض دسته موتور به عوامل مختلفی مانند نوع خودرو، نوع دسته موتور و دستمزد مکانیک بستگی دارد. به‌طورکلی، هزینه تعویض دسته موتور بین ۵۰۰ هزار تومان تا ۲ میلیون تومان است.
آیا می‌توانم خودم دسته موتور را تعویض کنم؟
تعویض دسته موتور یک کار فنی است که نیاز به تخصص و ابزار دارد. اگر دانش و مهارت کافی در زمینه تعمیرات خودرو ندارید، توصیه می‌شود که این کار را به یک مکانیک ماهر بسپارید.
چه نوع دسته موتوری برای خودرو من مناسب است؟
نوع دسته موتور مناسب برای خودرو شما به عوامل مختلفی مانند مدل خودرو، نوع موتور و شرایط رانندگی بستگی دارد. برای انتخاب دسته موتور مناسب، می‌توانید با یک متخصص مشورت کنید.
