rgp
بوش
ان جی کا
شمع خودرو به‌عنوان یکی از اجزای حیاتی سیستم احتراق داخلی، نقش محوری در عملکرد موتور خودرو ایفا می‌کند. این قطعه کوچک؛ اما پراهمیت، با ایجاد جرقه الکتریکی در محفظه احتراق، مخلوط سوخت و هوا را مشتعل کرده و انرژی لازم برای حرکت پیستون‌ها و در نهایت چرخش چرخ‌ها را فراهم می‌سازد.
این قطعه که خود از دو قسمت الکترود مرکزی و جانبی تشکیل شده در سرسیلندر خودرو نصب می‌گردد. حال در پاسخ به سؤال شمع خودرو چیست باید اشاره کرد که عامل تأثیرگذار بر مصرف سوخت و میزان آلایندگی خودرو، شمع است. شمع یکی از قطعات پرکاربرد انواع خودرو چون پژو 405 بوده که در صورت مواجهه با خرابی آن لازم است تا در اسرع وقت برای تعویض آن اقدام نمایید؛ جهت آگاهی از قیمت لوازم یدکی پژو 405 و همچنین شمع به سایت رویین قطعه پارس مراجعه نمایید.
آشنایی با شمع خودرو
شمع خودرو قطعه‌ای است که در سرسیلندر موتور نصب می‌شود و از دو قسمت اصلی تشکیل شده است.
الکترود مرکزی: این قسمت از یک رسانای فلزی مانند نیکل، پلاتینیوم یا ایریدیوم ساخته شده و وظیفه انتقال جریان الکتریکی از سیستم جرقه‌زنی به محفظه احتراق را برعهده دارد.
الکترود جانبی: این بخش نیز از یک رسانای فلزی ساخته شده و در فاصله کمی از الکترود مرکزی قرار دارد. هنگامی که جریان الکتریکی به شمع می‌رسد، بین این دو الکترود جرقه ایجاد می‌شود.
بدون جرقه شمع خودرو، مخلوط سوخت و هوا در سیلندر مشتعل نشده و موتور روشن نمی‌شود. شمع خودرو به طور مستقیم بر عملکرد موتور، مصرف سوخت و میزان آلایندگی خودرو تأثیر می‌گذارد. استفاده از شمع نامناسب یا خراب می‌تواند به موتور خودرو آسیب جدی وارد کند. اگر با مشکلاتی مانند کاهش شتاب یا افزایش مصرف سوخت مواجه شده‌اید، ممکن است شمع خودرو شما نیاز به تعویض داشته باشد.
انواع شمع ماشین
شمع خودرو بر اساس جنس الکترود مرکزی، تعداد الکترود منفی و کد حرارتی به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود. انواع مختلف شمع خودرو ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند:
شمع‌های نیکلی
این نوع شمع‌ها رایج‌ترین و اقتصادی‌ترین نوع شمع هستند. الکترود مرکزی آن‌ها از جنس نیکل بوده و عمر مفید کمتری نسبت به سایر انواع دارند. شمع‌های نیکلی برای خودروهای معمولی و استفاده روزمره مناسب هستند.
شمع‌های پلاتینیومی
الکترود مرکزی این شمع‌ها از جنس پلاتینیوم بوده و در مقایسه با شمع‌های نیکلی، عمر مفید بیشتری دارند. همچنین جرقه قوی‌تر و پایدارتری تولید می‌کنند. شمع‌های پلاتینیومی برای خودروهایی با عملکرد بالا و موتورهای اسپرت مناسب‌تر هستند.
شمع‌های ایریدیومی
این نوع شمع‌ها جدیدترین و پیشرفته‌ترین نوع شمع خوردو هستند. الکترود مرکزی آن‌ها از جنس ایریدیوم بوده و قطر بسیار نازکتری نسبت به سایر انواع دارند. شمع‌های ایریدیومی عمر بسیار طولانی، جرقه قوی و پایداری داشته و مصرف سوخت و میزان آلایندگی آن‌ها نیز کمتر است. این نوع شمع‌ها برای خودروهای لوکس و اسپرت با تکنولوژی بالا، مناسب‌تر هستند.
شمع‌های چند الکترود
این نوع شمع‌ها دارای چندین الکترود منفی بوده که باعث بهبود احتراق، کاهش انتشار آلایندگی و افزایش عمر شمع می‌شود.
شمع‌های با کد حرارتی مختلف
کد حرارتی شمع نشان‌دهنده توانایی آن در دفع حرارت است. شمع‌های سرد حرارت را سریع‌تر دفع می‌کنند و برای موتورهای پرقدرت مناسب هستند. شمع‌های گرم حرارت را کندتر دفع کرده و برای موتورهای با بارکم مناسب‌تر به نظر می‌رسند.
اجزای شمع ماشین
شمع‌ها بر اساس جنس الکترود مرکزی، کد حرارتی، تعداد الکترود کناری و سایر ویژگی‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. انتخاب نوع مناسب شمع برای هر موتور به عوامل مختلفی مانند نوع سوخت، نسبت تراکم موتور، شرایط آب‌وهوایی و… بستگی دارد.
بدنه (عایق)
معمولاً از چینی باکیفیت بالا ساخته می‌شود که عایق حرارتی و الکتریکی بسیار خوبی است. بدنه از نظر الکتریکی عایق بوده و از اتصال کوتاه‌بین الکترودها جلوگیری می‌کند. همچنین حرارت تولید شده در هنگام جرقه را به بیرون منتقل می‌سازد.
الکترود مرکزی
از آلیاژهای مختلفی مانند نیکل، پلاتین، نفریدیوم یا ترکیبی از آن‌ها ساخته می‌شود. الکترود مرکزی یکی از دو الکترود اصلی شمع است که ولتاژ بالا را از سیم‌پیچ جرقه دریافت کرده و جرقه را ایجاد می‌کند. جنس الکترود مرکزی بر عمر شمع، کیفیت جرقه و مقاومت در برابر خوردگی تأثیرگذار است.
الکترود کناری
اغلب از آلیاژ نیکل – کروم ساخته می‌شود و به بدنه شمع متصل است و با الکترود مرکزی فاصله مشخصی دارد. این فاصله به “گپ شمع” معروف بوده و برای ایجاد جرقه ضروری است.
عایق داخلی
معمولاً از همان مواد بدنه (چینی) ساخته می‌شود و از نفوذ حرارت به قسمت‌های داخلی شمع جلوگیری می‌کند.
پایه شمع
اغلب از فولاد یا آلیاژهای مقاوم در برابر حرارت ساخته می‌شود، شمع را به سرسیلندر متصل می‌کند و به‌عنوان یک هادی حرارتی عمل می‌نماید.
نحوه عملکرد شمع ماشین
هنگامی که ولتاژ بالا از سیم‌پیچ جرقه به الکترود مرکزی می‌رسد، یک میدان الکتریکی قوی بین دو الکترود ایجاد می‌شود. این میدان الکتریکی سبب می‌گردد تا الکترون‌ها از الکترود مرکزی به سمت الکترود کناری حرکت کنند و در نتیجه یک جرقه به وجود آید. جرقه ایجاد شده، مخلوط سوخت و هوا را در سیلندر مشتعل ساخته و باعث ایجاد انفجار و حرکت پیستون می‌شود.
دلایل خرابی شمع ماشین
عوامل زیادی از محدوده حرارتی نادرست گرفته تا فاصله الکترودی نامناسب و آلودگی شیمیایی، می‌توانند باعث ازکارافتادن شمع خودرو شوند. بااین‌حال دلیل عمده خسارت شمع ایجاد مشکل در حرکت پیستون‌ها است. خرابی شمع می‌تواند منجر به مشکلات متعددی در عملکرد خودرو شود، از جمله این دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
کیفیت پایین شمع
استفاده از شمع‌های نامرغوب و تقلبی یکی از دلایل اصلی خرابی زودهنگام آن‌ها است. این شمع‌ها معمولاً از مواد با کیفیت پایین ساخته شده‌اند و در برابر حرارت و فشار زیاد مقاومت کافی ندارند.
اختلال در سیستم جرقه‌زنی
مشکلات در سیستم جرقه‌زنی مانند ضعف کوئل، سیم‌کشی معیوب یا خرابی دلکو می‌توانند باعث ایجاد جرقه‌های ضعیف یا نامنظم شوند و در نتیجه به شمع‌ها آسیب برسانند.
سوخت نامناسب
استفاده از سوخت‌های با کیفیت پایین یا حاوی ناخالصی می‌تواند باعث تشکیل رسوبات کربنی روی الکترودهای شمع شود. این رسوبات مانع از ایجاد جرقه مناسب شده و به‌مرور زمان سبب خرابی شمع می‌گردند.
روغن‌سوزی موتور
در صورت وجود روغن‌سوزی در موتور، روغن به محفظه احتراق نفوذ کرده و روی شمع‌ها می‌نشیند. روغن باعث ایجاد رسوبات کربنی و عایق شدن الکترودها می‌شود و در نتیجه شمع‌ها از کار می‌افتند. درصورتی‌که خودروی شما پژو 206 است می‌توانید و مواجهه با هر کدام از این مشکل‌ها می‌توانید به سایت رویین قطعه پارس مراجعه نمایید و جهت خرید لوازم یدکی پژو 206 اقدام کنید.
آوانس جرقه نامناسب
تنظیم نامناسب آوانس جرقه می‌تواند باعث افزایش دما در محفظه احتراق و در نتیجه سوختن زودهنگام شمع‌ها شود.
خنک‌کاری نامناسب موتور
افزایش دمای موتور به دلیل وجود مشکلات در سیستم خنک‌کاری می‌تواند باعث آسیب‌دیدن شمع‌ها شود.
فیلتر هوای کثیف
فیلتر هوای کثیف باعث ورود ذرات آلودگی به محفظه احتراق می‌شود. این ذرات می‌توانند روی الکترودهای شمع نشسته و عملکرد آن‌ها را مختل سازند.
رانندگی در دورهای بالا و سنگین
رانندگی مداوم در دورهای بالا و تحت بار سنگین باعث افزایش حرارت و فشار در موتور می‌شود و در نتیجه عمر مفید شمع‌ها کاهش خواهد یافت.
فاصله الکترودی نامناسب
تغییر فاصله الکترودی شمع به دلیل سایش یا عوامل دیگر می‌تواند باعث ایجاد جرقه‌های ضعیف یا نامنظم شود.
خرابی واشر سرسیلندر
نشتی واشر سرسیلندر باعث ورود مایع خنک‌کننده به محفظه احتراق می‌شود که این امر می‌تواند به شمع‌ها آسیب برساند.
نشانه‌های خرابی شمع ماشین
مهم‌ترین علامت خرابی شمع خودرو این است که ماشین درستکار نمی‌کند. این مشکل ممکن است به‌آرامی و با کاهش کارایی سوخت آغاز گردد؛ اما می‌تواند در سرعت خودرو نیز تأثیر بگذارد. سیم‌های شمع معیوب یا احتراق نادرست شمع‌ها نیز می‌تواند باعث بروز مشکلات در استارت‌زدن موتور، لرزش در حالت بیکار و کاهش قدرت ماشین شود. از جمله علائم ظاهری خرابی شمع‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد.
وجود رسوبات کربنی سیاه
مشاهده رسوبات کربنی سیاه یا قهوه‌ای‌رنگ روی الکترودهای شمع می‌تواند نشانه احتراق ناقص بوده و به تعویض شمع نیاز باشد.
سایش بیش از حد الکترودها
الکترود‌هایی که بیش از حد ساییده شده‌اند، باعث تغییر فاصله جرقه و کاهش کارایی شمع می‌شوند.
شکستگی یا ترک‌خوردگی عایق شمع
این عامل باعث ایجاد جرقه‌های اضافی و اختلال در سیستم احتراق می‌شود.
زنگ‌زدگی یا خوردگی
الکترودهای زنگ‌زده یا خورده شده نشان‌دهنده ورود رطوبت به محفظه احتراق هستند و نیاز به بررسی بیشتر دارند.
زمان تعویض شمع خودرو
زمان دقیق تعویض شمع خودرو به عوامل مختلفی از جمله نوع خودرو، کیفیت سوخت، شرایط رانندگی و نوع شمع بستگی دارد؛ اما به‌طورکلی کارخانه سازنده خودرو در دفترچه راهنمای خودرو، فاصله زمانی یا مسافتی را برای تعویض شمع مشخص می‌کند. اگرچه خودروهای مختلف باتوجه‌به مشخصات فنی و نوع موتور، به شمع‌هایی با عمر متفاوت نیاز دارند؛ اما برخی از کارشناسان عمر مفید شمع خودرو را هر 30 هزارکیلومتر کارکرد در نظر گرفته‌اند.
نحوه تعویض شمع خودرو
تعویض شمع‌های خودرو کار نسبتاً ساده‌ای است؛ اما به دلیل حساسیت این قطعه و تأثیر مستقیم آن بر عملکرد موتور، توصیه می‌شود که این کار توسط مکانیک‌های متخصص و ماهر انجام گیرد تا از هرگونه آسیب احتمالی جلوگیری به عمل آید. مراحل تعویض شمع خودرو به شرح زیر هستند.
- قبل از هر کاری، خودرو را خاموش کنید و اجازه دهید موتور کاملاً خنک شود.
- شمع‌ها معمولاً در بالای سیلندرها و زیر پوشش‌های پلاستیکی یا کویل‌های جرقه قرار دارند.
- بااحتیاط سیم‌های شمع یا کویل‌ها را جدا کنید. توجه داشته باشید که به هیچ یک از این قطعات آسیبی وارد نشود.
- از آچار شمع استفاده نمایید و شمع‌های قدیمی را بااحتیاط باز کنید.
- شمع‌های جدید را به‌آرامی در محل خود قرار دهید و با آچار شمع آن‌ها را سفت کنید. این کار را به‌اندازه‌ای انجام دهید که شمع‌ها در جای خود محکم شوند؛ اما مراقب باشید بیش از حد سفت نکنید.
- سیم‌ها یا کویل‌ها را مجدداً به شمع‌ها متصل کنید و مطمئن شوید که به‌درستی در جای خود قرار گرفته‌اند.
نتیجه‌گیری
شمع خودرو نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح موتور دارد. انتخاب و تعویض به‌موقع شمع مناسب، نه‌تنها به افزایش عمر موتور و کاهش مصرف سوخت کمک می‌کند، بلکه باعث بهبود عملکرد و کاهش آلودگی محیط‌زیست نیز می‌شود. برای خرید انواع شمع خودرو و دیگر لوازم جانبی و همچنین خرید لوازم یدکی تیبا و سایر خودروهای ایرانی با بهترین کیفیت و قیمت، به فروشگاه آنلاین رویین قطعه پارس مراجعه کنید.
ما با ارائه محصولات باکیفیت و خدمات پس از فروش تضمینی، همراه همیشگی خودرو شما خواهیم بود. تیم متخصص ما آماده است تا در انتخاب بهترین شمع برای خودروی شما، مشاوره‌های لازم را ارائه دهد.
سؤالات متداول
شمع خودرو چیست؟
شمع خودرو یکی از اجزای سیستم احتراق داخلی بوده که با ایجاد جرقه الکتریکی در محفظه احتراق سبب مشتعل شدن مخلوط سوخت و هوا شده که به دنبال آن انرژی لازم برای حرکت پیستون‌ها و چرخش چرخ‌ها فراهم می‌گردد.
انواع شمع خودرو کدامند؟
شمع‌های نیکلی، پلاتینیومی، ایریدیومی، چند الکترود و شمع با کد حرارتی مختلف از جمله انواع شمع‌های خودرو هستند.
نشانه‌های خرابی شمع خودرو کدام‌اند؟
رسوبات کربنی، سایش بیش از حد الکترودها، شکستگی یا ترک‌خوردگی عایق شمع و زنگ‌زدگی یا خوردگی الکترودها از جمله نشانه‌های خرابی شمع هستند.
